<Ree al la tabelo Elementa kurso de esperanto

 

LECIONO 10

 

.....

 MALBELA TAGO
FIKSIGA EKZERCO:

A- La domo devas esti bela.
> Oni beligu la domon.

1. La tablo devas esti pura.
2. La glasoj devas esti plenaj.
3. La infanoj devas ludi.
4. La geknaboj devas helpi hejme.
5. La knabino devas lerni.
6. La viro devas decidi.
7. Tiu besto devas malaperi.

ATENTU!

El sufix -ig-: Significa fer, convertir en: beligi = embellir (fer bell); plenigi = omplir (convertir en ple); venigi = fer venir; doloriga = dolorós (que fa dolor). És un dels sufixos més utilitzats en esperanto.

El sufix -on-: S'utilitza per fer els partitius dels numerals: duono = meitat; triono = terç; dekono = una desena part; tri kvinonoj = tres cinquens (tres cinquenes parts).
La duono DE kuko

For com a prefix: L'adverbi for, utilitzat com a prefix, indica lluny, del tot: iri = anar > foriri = anar-se'n (anar lluny); trinki = beure > fortrinki = beure del tot, acabar

.....

GRAMATIKO:

LA PREPOSICIÓ DA
S'utilitza en expressions de mesura o quantitat per enllaçar la mesura amb alló que és mesurat:
> kilogramo da pano = un quilo de pa
> multe da laboro = molt (de) treball
Compareu:
> glaso da akvo = un got d'aigua
> glaso de akvo = un got per a aigua
Aquesta preposició també s'utilitza amb els correlatius kiom, iom i tiom quan precedeixen un substantiu:
> Kiom da bonaj amikoj vi havas? = Quants bons amics tens?
> Mi havas iom da mono = Tinc una mica de diners
> Li trinkas tiom da vino! = Ell beu tant de vi!

 

EKZERCOJ:

A- Kompletigu la frazojn:

1. Ni ord__is la tut___ dom___.
2. Mi petas glason __ vino kaj iom __ akvo.
3. Doloras al li la kapo. Li malsan__is.
4. Tiu knab__o agis malbone kaj plor__is la knabinon.
5. Matene aperis kelkaj grandaj bestoj. Homoj mort__is ilin.
6. Pro malsano li restas hejme kaj ___estas de la laborejo.

B- Kompletigu per de / da:

1. Li trinkis tutan glason __ vino.
2. La glaso estis plena __ vino.
3. Mi jam vidis viajn glasojn __ vino.
4. Donu al mi litron __ akvo kaj tri __ vino.
5. Mi volas neniom __ via malbona suko.
6. Prenu la botelon __ vino kaj finplenigu per akvo por la gastoj.
7. Kiom __ akvo vi povas trinki?

C- Kompletigu la frazojn per prepozicioj:

1. Tiuj homoj ridas ___ la filmo.
2. Li time pensas ___ morto.
3. La raporton oni komencis ___ saluto kaj finis ___ kanto.
4. Li trinkegis vinon ___ geamikoj ___ la tablo.

PLIAJ EKZERCOJ:

A- Traduku kaj respondu:

1. Qui netejarà la cuina després del dinar encara que no vulgui?
2. Què vols beure: te, una mica de cafè, un got d'aigua, o no vols res?
3. Per què tan de sobte vas decidir renovar la teva petita habitació i comprar tantes coses cares?
4. On has posat els gots de vi nets?
5. Contra qui va jugar el teu fastigós club esportiu fa dues setmanes?
6. Quantes paraules noves hi ha en aquesta lliçó?
7. Ja se sap qui va matar aquella persona a la vivenda damunt de la teva?
8. La teva mare et donava de menjar quan eres petit?
9. Per què a aquell salvatge li agrada fer por i fins i tot fer plorar a la gent?
10. Tens por si una bèstia negra passa a través del carrer on camines?
11. Per què no te'n vas i jugues a ca la teva amiga?

B- Trovu la vorton:

1. Dum tio oni dormas.
2. Tion trinkas la bestoj (kaj kelkaj homoj!).
3. Tio varmigas nin dum la tago.
4. Ofte ili havas tridek unu tagojn.

C- Traduku:

malaperigi, utiligi, alivorte, homa, sekreti, memorigi, kvardekono, plifortigi, renovigo, starigi, utiligebla, aperigi, devigi, senmorta, malplenigi, forlegi, malesperigi, sciigi, kelkfoje, foruzi, stratpurigisto, senvorte, sendolora, sentime, forveturi.